کبد یکی از مهمترین عضو های بدن است که در صورت هر گونه آسیب و اختلال در عملکرد آن می تواند زندگی یک نفر را به خطر بیاندارد.اگر شما هم مقدار آنزیم های کبدی تان بالا رفته و نگران سلامتی خود هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
یکی از راه های اندازه گیری آنزیم های کبدی انجام آزمایش در منزل است.شما می توانید به راحتی سطح آنزیم های کبدی خود رابررسی کنید و در صورت هرگونه مشکل سریعا اقدام کنید.
آزمایش آنزیم های کبدی چیست ؟
آزمایش آنزیم‌های کبدی مجموعه‌ای از آزمون‌های خونی هستند که برای ارزیابی عملکرد کبد و تشخیص مشکلات و آسیب‌های مرتبط با کبد استفاده می‌شوند. این آزمایش‌ها با اندازه‌گیری سطح آنزیم‌های خاصی در خون، میزان فعالیت آنزیم‌ها در کبد را تعیین می‌کنند. برخی از آنزیم‌های کبدی که در این آزمایش‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند عبارتند از:
1. آلانین آمینوترانسفراز (ALT): همچنین به عنوان SGPT شناخته می‌شود. افزایش سطح ALT در خون ممکن است نشان دهنده آسیب و التهاب در کبد باشد.
2. آسپارتات آمینوترانسفراز (AST): همچنین به عنوان SGOT شناخته می‌شود. افزایش سطح AST نیز ممکن است نشان دهنده مشکلات کبدی باشد، اما این آنزیم در سایر بافت‌ها نیز یافت می‌شود و ممکن است نشانگر مشکلات دیگری نیز باشد.
3. آلکالین فسفاتاز (ALP): افزایش سطح ALP ممکن است به نشانگر بیماری‌های صفراوی، گال‌سنگ و یا سایر مشکلات کبدی باشد.
4. گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT): افزایش سطح GGT معمولاً با آسیب‌های کبدی مرتبط است، اما ممکن است نشانگر دیگر عوامل نیز باشد.
آزمایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند به پزشکان کمک کند تا تشخیص بیماری‌های کبدی را قضاوت کنند و نقش مهمی در مانیتورینگ و پیگیری درمان بیماران با مشکلات کبدی داشته باشد. یکی از راه های تست کبد چرب، انجام این آزمایش ها است.
مقدار نرمال آنزیم های کبدی در آزمایش خون
در زیر جدولی از محدوده نرمال برخی از آنزیم‌های کبدی را برای شما ارائه می‌دهم. لطفاً توجه داشته باشید که این محدوده‌ها ممکن است در آزمایشگاه‌ها و منابع مختلف یکسان نباشند، بنابراین برای تفسیر نتایج دقیقتر، به مشاوره پزشک خود مراجعه کنید.
| آنزیم | محدوده نرمال (مقدار مرجع) |
|---|---|
| ALT (SGPT) | تا 40 واحد برای آقایان، تا 30 واحد برای بانوان |
| AST (SGOT) | تا 40 واحد برای آقایان، تا 35 واحد برای بانوان |
| ALP | تا 120 واحد برای بزرگسالان |
| GGT | تا 55 واحد برای آقایان، تا 38 واحد برای بانوان |
علائم بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟
افزایش آنزیم های کبدی به خودی خود بدون علامتند، اما علل زمینه‌ای که علت بالا رفتن این آنزیم‌ها هستند می‌توانند سبب ایجاد علائمی به همراه آن شوند.
بالا بودن آنزیم‌های کبدی ممکن است نشان دهنده وجود مشکلی در کبد باشد. برخی از علائم و نشانه‌هایی که ممکن است در صورت بالا بودن آنزیم‌های کبدی ظاهر شوند، عبارتند از:
1. درد یا تورم در ناحیه شکم: ممکن است درد یا تورم در ناحیه شکم، مخصوصاً در قسمت بالای آن یا در ناحیه راست شکم، حاکی از مشکل در کبد باشد.
2. آب‌سیاهی: افزایش آنزیم‌های کبدی ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به سمت آب‌سیاهی شود.
3. زردی پوست و چشم: اگر کبد به خوبی عمل نکند، ممکن است مواد شیمیایی به نام بیلی‌روبین در بدن انباشته شوند و زردی پوست و چشم را ایجاد کنند.
4. خستگی و ضعف عمومی: مشکلات در کبد ممکن است باعث ایجاد خستگی، ضعف عمومی و احساس ناراحتی شود.
5. سردرد و دیگر علائم عصبی: بالا بودن آنزیم‌های کبدی می‌تواند به علائمی مانند سردرد، خلق و خوی تغییرکرده و مشکلات عصبی دیگر همراه باشد.
6. افزایش اندازه کبد: در برخی موارد، افزایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند باعث افزایش اندازه کبد شود که ممکن است در بررسی‌های تصویربرداری نشان داده شود.
در هر صورت، اگر شما نگران هستید که آنزیم‌های کبدی شما بالا هستند، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید.
دلایل افزایش آنزیم های کبدی چیست؟
شایع ترین علت افزایش آنزیم های کبدی بیماری کبد چرب است. مطالعات نشان می دهد که 25 تا 50 درصد از افرادی که آنزیم های کبدی بالایی دارند به آن مبتلا هستند. بیماری های دیگری که معمولا باعث افزایش آنزیم های کبدی می شوند عبارتند از: سندرم متابولیک، هپاتیت، سوء مصرف مواد مخدر یا الکل، نارسایی قلبی و سیروز (به معنای آسیب به بافت کبد).
آسیب به بافت کبد می‌تواند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود. این آسیب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند التهاب کبد، نفروزی یا نفروش کبد، سوء مصرف مواد مخدر یا الکل، عفونت هپاتیتی، یا دیگر بیماری‌های کبدی باشد.
اگر مسیرهای عبور صفراوی که صفراوی را از کبد به مثانه صفراوی منتقل می‌کنند، مسدود شوند، می‌تواند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی مثل آلکالین فسفاتاز (ALP) شود.مصرف برخی داروها و مواد شیمیایی می‌تواند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود. به عنوان مثال، استفاده از پاراستامول بیش از حد معمول ممکن است باعث افزایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) شود.
تشخیص بالا بودن آنزیم های کبدی
برای تعیین سطح آنزیم های کبدی باید آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد انجام شود. مهم ترین آنزیم هایی که التهاب یا آسیب کبدی را تشخیص می دهند آنزیم های ALT و AST هستند. اگر میزان این آنزیم ها بیشتر از حد طبیعی باشد، پزشک آزمایش های دیگری مانند سونوگرافی یا سی تی را برای تشخیص بیماری تجویز می کند. نسبت های مختلف AST و ALT می تواند نشان دهنده بیماری های مختلف باشد.
آزمایش عملکرد کبد
برای تشخیص بالا بودن آنزیم‌های کبدی، آزمایش خون انجام می‌شود. معمولاً این آزمایش شامل اندازه‌گیری سطوح ALT (SGPT)، AST (SGOT)، ALP و GGT است. نتایج آزمایش خون شما می‌تواند نشان دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی باشد.
سونوگرافی کبد
اگر آزمایش عملکرد کبد مشکوک باشد، پزشک سونوگرافی از کبد را تجویز می کند. این آزمایش از امواج صوتی استفاده می کند و انواع آسیب های کبدی یا بیماری هایی مانند کبد چرب و سیروز کبدی را تشخیص می دهد. سونوگرافی کبد همچنین می تواند برای تشخیص تومورهای بدخیم و خوش خیم استفاده شود.
